Material | : | Tez |
Category | : | Tez/Yüksek Lisans, |
Title | : | Kırımdan Bursa'ya Göç Eden Muhacirler ve Yerleşme Problemleri (1853-1914) |
Author | : | Şemsettin Seyhan, |
Place of Publishing | : | İstanbul |
Publisher | : | Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü |
Date of Publishing | : | 2014 |
Volume No. | : | |
Number of Pages | : | 281 |
ISBN No | : | |
Language | : | Türkçe |
Shelf Number | : | DG.TZ.TR.000172 |
Subject | : | |
Remarks | : | Çarlık Rusyası’nın 1783 yılında işgal ettiği Kırım’dan 1700’lü yıllardan itibaren başlamak üzere 1923’e kadar Osmanlı topraklarına göçler yaşanmıştır. Osmanlı Devleti muhacirlere, yerleşmeleri için kısa süreli ve uzun süreli olarak belirli ikamet yerleri göstermiştir. Bu gösterilen ikamet yerlerinden biri de Hüdavendigar Eyaleti’nin sancaklarından biri ve merkezi olan Bursa şehri olmuştur. Kırım’dan Bursa’ya göç eden Tatar-Nogay muhacirler, başta göç yolu olmak üzere, iskân ve iskân sonrası süreçte bir çok problemle karşı karşıya kalmışlardır. Problemlerin çözümü için merkeze bir çok kere arzuhal metinleri gönderen muhacirler, bu metinlerde, iâşe, yevmiye, akrabalarının yanına iskân olunma veya memleketlerine geri dönme gibi taleplerde bulunmuşlardır. Muhacirlerin taleplerine eldeki imkanlar doğrultusunda cevap verilmeye gayret edilmiştir. Devlet, muhacirlerin iâşesini ve geçim sıkıntılarını çözmek için merkeze çeşitli emirler göndermiş ve gerektiğinde muhacirlerin sıkıntılarını tespit etmek için tahkikatlar yaptırmıştır. Gelen muhacirlerin geçimlerini devam ettirmeleri için elveşli tarım arazileri, tarım aletleri ile hayvan desteği verilmiştir. Bununla birlikte Osmanlı Devleti, gelen muhacirlerin artması ve ülkenin ekonomik bir darboğaza girmesi sebebiyle bütün muhacirlere aynı oranda destek sağlayamamıştır. Bursa’ya göçen muhacirler, sadece Kırım’dan değil Kafkasya ve Rumeli üzerinden de gelmişlerdir. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı bu göçün ana nedenidir. Muhacirler, İstanbul’da misafir edilmiş ve sevk edilecekleri zamana kadar yevmiye yardımında bulunulmuştur. Sevk yerleri belirlenen muhacirler, çeşitli vasıtalarla iskân mahallerine gönderilmiş ve oradaki komisyonlarca işlemleri yapılmıştır. Gelen muhacirlere ev inşasında yerel halk da yardımcı olmakta ve bu yardımlar gazetelerde yayınlanarak yardımseverler takdir edilmiştir. Nitekim muhacirler ile halk arasında olumsuz olaylar da yaşanıyordu. Bazı muhacirler devletin kendilerine gösterdiği araziye yerleşmeyip yerli ahalinin arazini istila etmişlerdir. Bursa’ya yapılan Tatar-Nogay göçleri Mihaliç (Karacabey) ve Kirmasti’de (Mustafakemalpaşa) yoğundur. İskân edilen muhacirler için yeni köyler, mahalleler oluşturulmuştur. Bugün Bursa’da bu mahalle ve köylerden bazıları hâlâ var olmakla beraber, buradaki Kırım Tatar ve Nogaylar kültürel kimliklerini büyük oranda kaybetmişlerdir. |
Keywords | : | , |
Material | : | Tez |
Category | : | Tez/Yüksek Lisans, |
Title | : | Kırımdan Bursa'ya Göç Eden Muhacirler ve Yerleşme Problemleri (1853-1914) |
Author | : | Şemsettin Seyhan, |
Place of Publishing | : | İstanbul |
Publisher | : | Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü |
Date of Publishing | : | 2014 |
Volume No. | : | |
Number of Pages | : | 281 |
ISBN No | : | |
Language | : | Türkçe |
Shelf Number | : | DG.TZ.TR.000172 |
Subject | : | |
Remarks | : | Çarlık Rusyası’nın 1783 yılında işgal ettiği Kırım’dan 1700’lü yıllardan itibaren başlamak üzere 1923’e kadar Osmanlı topraklarına göçler yaşanmıştır. Osmanlı Devleti muhacirlere, yerleşmeleri için kısa süreli ve uzun süreli olarak belirli ikamet yerleri göstermiştir. Bu gösterilen ikamet yerlerinden biri de Hüdavendigar Eyaleti’nin sancaklarından biri ve merkezi olan Bursa şehri olmuştur. Kırım’dan Bursa’ya göç eden Tatar-Nogay muhacirler, başta göç yolu olmak üzere, iskân ve iskân sonrası süreçte bir çok problemle karşı karşıya kalmışlardır. Problemlerin çözümü için merkeze bir çok kere arzuhal metinleri gönderen muhacirler, bu metinlerde, iâşe, yevmiye, akrabalarının yanına iskân olunma veya memleketlerine geri dönme gibi taleplerde bulunmuşlardır. Muhacirlerin taleplerine eldeki imkanlar doğrultusunda cevap verilmeye gayret edilmiştir. Devlet, muhacirlerin iâşesini ve geçim sıkıntılarını çözmek için merkeze çeşitli emirler göndermiş ve gerektiğinde muhacirlerin sıkıntılarını tespit etmek için tahkikatlar yaptırmıştır. Gelen muhacirlerin geçimlerini devam ettirmeleri için elveşli tarım arazileri, tarım aletleri ile hayvan desteği verilmiştir. Bununla birlikte Osmanlı Devleti, gelen muhacirlerin artması ve ülkenin ekonomik bir darboğaza girmesi sebebiyle bütün muhacirlere aynı oranda destek sağlayamamıştır. Bursa’ya göçen muhacirler, sadece Kırım’dan değil Kafkasya ve Rumeli üzerinden de gelmişlerdir. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı bu göçün ana nedenidir. Muhacirler, İstanbul’da misafir edilmiş ve sevk edilecekleri zamana kadar yevmiye yardımında bulunulmuştur. Sevk yerleri belirlenen muhacirler, çeşitli vasıtalarla iskân mahallerine gönderilmiş ve oradaki komisyonlarca işlemleri yapılmıştır. Gelen muhacirlere ev inşasında yerel halk da yardımcı olmakta ve bu yardımlar gazetelerde yayınlanarak yardımseverler takdir edilmiştir. Nitekim muhacirler ile halk arasında olumsuz olaylar da yaşanıyordu. Bazı muhacirler devletin kendilerine gösterdiği araziye yerleşmeyip yerli ahalinin arazini istila etmişlerdir. Bursa’ya yapılan Tatar-Nogay göçleri Mihaliç (Karacabey) ve Kirmasti’de (Mustafakemalpaşa) yoğundur. İskân edilen muhacirler için yeni köyler, mahalleler oluşturulmuştur. Bugün Bursa’da bu mahalle ve köylerden bazıları hâlâ var olmakla beraber, buradaki Kırım Tatar ve Nogaylar kültürel kimliklerini büyük oranda kaybetmişlerdir. |
Keywords | : | , |